کلاژن سازی پوست چیست و چگونه انجام می شود؟

حتما تاکنون اسم کلاژن به گوشتان خورده؛ شهرت این پروتئین به دلیل نقش آن در سلامت پوست، مو و ناخن است. با افزایش سن، بدن کلاژن کمتری تولید می کند، این کمبود کلاژن منجر به علائم رایج پیری می شود؛ چین و چروک، شل شدن پوست (که خاصیت ارتجاعی خود را از دست داده) و درد مفصل یا آرتروز (به دلیل فرسوده شدن غضروف) از علائم کمبود کلاژن سازی پوست هستند. کلاژن فراوان ترین پروتئین در بدن انسان است؛ این پروتئین نقش مهم و مختلفی دارد از جمله ایجاد ساختار برای پوست و کمک به لخته شدن خون. در سال های اخیر، کلاژن به عنوان یک مکمل غذایی و مواد تشکیل دهنده شامپوها و لوسیون های بدن محبوبیت پیدا کرده است.

کلاژن چیست؟

همانطور که گفته شد کلاژن فراوان ترین پروتئین در بدن است که تقریباً یک سوم پروتئین موجود در بدن را تشکیل می دهد، بیش از هر نوع پروتئین دیگر در بدن از نظر جرم. این پروتئین یکی از مهمترین عناصر سازنده استخوان ها، پوست، عضلات، تاندون ها و رباط ها می باشد؛ کلاژن همچنین در بسیاری از قسمتهای دیگر بدن از جمله رگهای خونی، قرنیه و دندان یافت می شود. می توان آن را به عنوان چسبی تصور كرد كه همه این اعضا را در كنار هم قرار می دهد؛ در واقع، کلمه کلاژن از کلمه یونانی "kólla" آمده که به معنی چسب است.

28 نوع مختلف کلاژن وجود دارد که هر نوع بر اساس ترکیب اسیدهای آمینه طبقه بندی می شود. بر اساس گزارش معتبری، حدود 90٪ از کلاژن در بدن نوع 1 است و چهار نوع اصلی عبارتند از نوع I ، II ، III و IV. در اینجا نگاهی به چهار نوع اصلی کلاژن و نقش آنها در بدن می کنیم:

1- نوع یک: این نوع بیشترین کلاژن سازی توسط بدن می باشد که از فیبر متراکم ساخته شده و ساختار برای پوست، استخوان ها، تاندون ها، غضروف های رشته ای، بافت همبند و دندان ها فراهم می کند.

2- نوع دوم: این نوع از فیبر آزادتر ساخته شده و در غضروف های الستیک یافت می شود که مفاصل شما را زیرسازی می کند.

3- نوع سه: این نوع کلاژن از ساختار عضلات، اندام ها و عروق پشتیبانی می کند.

4- نوع چهارم: این نوع به تصفیه کمک می کند و در لایه های پوست یافت می شود.

کلاژن سازی چگونه انجام می شود؟

کلاژن تقریباً 90٪ از وزن خشک لایه میانی پوست موسوم به درم را تشکیل می دهد؛ لایه درمال پوست پایه های بافت را فراهم می کند، به همین دلیل هنگاهی که به طور مکرر در معرض نور خورشید قرار گرفته یا به هر طریقی آسیب ببیند، ظاهر پوست تحت تأثیر قرار گرفته و لایه درم کم آب می شود. وقتی سطح کلاژن زیاد باشد پوست نرم، صاف و سفت است؛ کلاژن سازی همچنین به سلول های پوست کمک می کند تا خود را تجدید و ترمیم کنند و به مرطوب نگه داشتن پوست کمک می کند، به همین دلیل است که کلاژن به عنوان یک ماده مهم برای مراقبت از پوست در طول سالها دیده می شود. با افزایش سن، بدن کلاژن کم و کیفیت پایین تری تولید می کند، یکی از نشانه های قابل مشاهده در این مورد در پوست است که شل و چروک و غضروف ها نیز با افزایش سن ضعیف می شوند.

بدن در هنگام کلاژن سازی اسیدهای آمینه را با یکدیگر ترکیب می کند، این اسید آمینه ها مواد مغذی دریافت شده از خوردن غذاهای غنی از پروتئین، مانند گوشت، لوبیا، تخم مرغ و محصولات لبنی هستند؛ این فرآیند همچنین به ویتامین C، روی و مس نیاز دارد. با افزایش سن، بدن ممکن است دیگر مواد مغذی موجود در غذاها را جذب نکند یا آنها را به همان میزان موثر سنتز کند، برای اطمینان از اینکه بدن مواد کافی برای کلاژن سازی را دارد، ممکن است لازم باشد رژیم غذاییتان را تغییر دهید یا مکمل های غذایی مصرف کنید.

چه موادی به کلاژن سازی کمک می کنند؟

کلاژن در بافتهای پیوندی غذاهای حیوانی یافت می شود؛ به عنوان مثال، به مقدار زیاد در پوست مرغ و گوشت یافت می شود. تمام کلاژن ها به عنوان پروکلاژن شروع می شوند، بدن با ترکیب دو اسید آمینه گلیسین و پرولین پروکلاژن تولید می کند و در این فرآیند از ویتامین C استفاده می شود. با اطمینان از دریافت مقدار زیادی از مواد مغذی زیر می توانید به بدن در تولید این پروتئین مهم کمک کنید:

✔ ویتامین C: مقادیر زیادی در مرکبات، فلفل دلمه ای قرمز و سبز، توت فرنگی، گوجه فرنگی، کلم بروکلی و سبزیجات یافت می شود.

✔ پرولین: مقادیر زیادی در سفیده تخم مرغ، جوانه گندم، محصولات لبنی، کلم، مارچوبه و قارچ یافت می شود.

✔ گلیسین: مقادیر زیادی در پوست گوشت، پوست مرغ و ژلاتین یافت می شود، اما گلیسین در غذاهای مختلف حاوی پروتئین نیز وجود دارد.

✔ مس: مقادیر زیادی در گوشت قرمز، دانه کنجد، پودر کاکائو، بادام هندی و عدس یافت می شود.

علاوه بر این بدن شما به پروتئین با کیفیت بالا و حاوی اسیدهای آمینه مورد نیاز برای تولید پروتئین های جدید نیاز دارد. گوشت، مرغ، غذاهای دریایی، لبنیات، حبوبات و توفو همه منابع عالی اسیدهای آمینه هستند. با خوردن گوشت، صدف، آجیل، غلات سبوس دار و لوبیا نیز می توانید سایر مواد معدنی مورد نیاز را بدست آورید. همواره این بحث وجود دارد که آیا مصرف غذاهای غنی از کلاژن در واقع باعث افزایش سطح این پروتئین در بدن شما می شود یا خیر؟ وقتی پروتئین می خورید به اسیدهای آمینه تجزیه می شود و سپس دوباره شکل می گیرند، بنابراین کلاژن مصرفی مستقیماً به سطوح بالاتر در بدن شما تبدیل نمی شود.

با وجود منطق استفاده از کلاژن در محصولات مراقبت از پوست، کلاژن یک مولکول بسیار بزرگ است که نمی تواند از طریق اپیدرم (بیرونی ترین لایه پوست) عبور کند، چه رسد به اینکه به لایه پوستی هدف خود (درم) برسد. به همین دلیل است که بیشتر کرم های موضعی "ضد پیری" با اجزای جداگانه کلاژن مانند گلیکوزآمینو گلیکان ها (یا GAG و اسید هیالورونیک) ساخته می شوند و نه کلاژن.

مواردی که به کلاژن آسیب می رسانند

در بسیاری موارد برخی مراقبت ها و پرهیز از برخی رفتارها به کلاژن سازی کمک بیشتری می کنند. خودداری از انجام موارد زیر برای جلوگیری از تخریب کلاژن بسیار اهمیت دارد:

• خوردن بیش از حد شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده: شکر در توانایی کلاژن برای ترمیم خود اختلال ایجاد می کند، مصرف شکر و کربوهیدرات های تصفیه شده خود را به حداقل برسانید .

• آفتاب گرفتن زیاد: اشعه ماوراء بنفش می تواند کلاژن سازی را کاهش دهد، از قرار گرفتن در معرض آفتاب بیش از حد خودداری کنید.

• سیگار کشیدن: سیگار کشیدن نیز تولید کلاژن را کاهش می دهد، این عادت می تواند بهبود زخم را مختل کرده و منجر به چین و چروک بیشتر شود.

• برخی از اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس نیز می تواند به کلاژن آسیب برساند.

fff

در پایان چنانچه پوست شما دچار هرگونه مشکلی می باشد و یا قصد انجام خدمات زیبایی پوست همچون پاکسازی پوست ، هایقوتراپی و... می توانید جهت ارائه مشاوره و یا تعیین وقت با کارشناسان کلیتیک زیبایی رنسانس در ارتباط باشید.